*του Πέτρου Παπαδόπουλου
Τον καιρό των μνημονίων που χιλιάδες νοικοκυριά ζούν κάτω από το όριο της φτώχειας , με παράλληλη εξαθλίωση του λαού λόγω της χρόνιας ύφεσης, περιστολή δικαιωμάτων, λεηλάτηση της δημόσιας περιουσίας η κατάσταση στα εργασιακά δε θα μπορούσε να περιγραφεί με λιγότερο μελανά χρώματα.
Το ποσοστό ανεργίας ξεπερνά το 23%, ενώ στους νέους το ίδιο ποσοστό ξεπερνά το 50%. Ακόμα όμως και αυτοί οι ‘’τυχεροί’’ που εργάζονται πολλές φορές έρχονται αντιμέτωποι με εργοδοτικές αυθαιρεσίες όπως είναι η μη καταβολή δώρων Χριστουγέννων και Πάσχα, η απλήρωτη υπερωρία και υπερεργασία, η μη καταβολή δεδουλευμένων αποδοχών. Ο εργαζόμενος δεν είναι απροστάτευτος απέναντι σε όλα αυτά, καθώς έχει στα χέρια του αρκετές νομικές επιλογές. Στο παρόν άρθρο, για λόγους οικονομίας, θα αναπτυχθεί μόνο το δικαίωμα στην επίσχεση εργασίας.
Έτσι λοιπόν, στην περίπτωση που ο μισθωτός έχει έναντι του εργοδότη ληξιπρόθεσμη αξίωση από δεδουλευμένους μισθούς, δικαιούται να προχωρήσει σε επίσχεση της εργασίας του, δηλαδή με πιο απλά λόγια αρνείται να παράσχει αυτή μέχρις ότου ο εργοδότης του εκπληρώνει την υποχρέωση του καταβάλλοντας τις καθυστερούμενες αποδοχές. Κομβική προυπόθεση για να είναι η επίσχεση έγκυρη είναι η εκ μέρους του εργαζόμενου δυνατότητα διάθεσης της εργασίας του κατά τον χρόνο που ασκεί το δικαίωμά του αυτό. Επίσης να σημειωθεί ότι το δικαίωμα επίσχεσης δεν αφορά μόνο ληξιπρόθεσμες μισθολογικές παροχές, αλλά έχει κριθεί |(ΑΠ 183/1963 ΕΕργΔ 22,727)** ότι νόμιμα ασκείται και όταν ο εργοδότης δεν εκπληρώνει άλλη νόμιμη ή συμβατική υποχρέωσή του όπως είναι το επίδομα αδείας ή συνθήκες υγιεινής στον χώρο εργασίας.
Το δικαίωμα της επίσχεσης ασκείται με απλή δήλωση του εργαζομένου προς τον εργοδότη ότι σταματά να παρέχει την εργασία του μέχρι να του καταβάλλει τις καθυστερημένες αποδοχές του. Η δήλωση αυτή του εργαζομένου συνιστά άτυπη μονομερή δικαιοπραξία και δέον είναι να γίνει με εξώδικη έγγραφη δήλωση του εργαζομένου. Βέβαια, ευνόητο είναι πως στο πλαίσιο της ελευθερίας των συμβάσεων μπορεί να συμφωνηθεί στην σύμβαση εργασίας το δικαίωμα της επίσχεσης να ασκείται με περιεχόμενο ευρύτερο ή στενότερο απ΄ότι ορίζουν οι οικείες διατάξεις του Αστικού Κώδικα.
H υπερημερία του εργοδότη σταματά είτε με την καταβολή των οφειλομένων στον εργαζόμενο, είτε μετά από σχετική συμφωνία μεταξύ των δύο μερών. Εξάλλου, ο εργοδότης μπορεί να αποκρούσει το δικαίωμα επίσχεσης του εργαζομένου με δημόσια κατάθεση των οφειλόμενων αποδοχών υπερημερίας στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων.
Στο σημείο αυτό πρέπει να σημειωθεί ότι όπως κάθε δικαίωμα, έτσι και το δικαίωμα της επίσχεσης ασκείται καταχρηστικά, εφόσον η άσκησή του αντιβαίνει στις αρχές της καλής πίστης. Έτσι, για παράδειγμα, θα κριθεί ότι καταχρηστικά ασκείται το δικαίωμα της επίσχεσης όταν η αντιπαροχή από την πλευρά του εργοδότη είναι ασήμαντη ή όταν ο εργαζόμενος αρνείται να συμπράξει με τον εργοδότη του στην απαραίτητη διαδικασία προς εκκαθάριση των απαιτήσεών του ή τέλος όταν επιδιώκει την ικανοποίηση αμφισβητούμενης εργασιακής απαίτησης.
Παρά τις προσπάθειες απορρύθμισης στα εργασιακά, με την κατάργηση ευνοικών για τους εργαζόμενους διατάξεων, με τις ομαδικές απολύσεις, με τις ‘’κούφιες υποσχέσεις’’ για επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 ευρώ, είναι πολλά τα παραδείγματα αγωνιζόμενων εργαζομένων που στο τέλος νικούν τις αυθαιρεσίες και αποδεικνύουν ότι το εργατικό κίνημα μπορεί να έχει φωνή και μάλιστα αυτή να είναι πολύ δυνατή. Η απλήρωτη και ελαστική εργασία, η εργασιακή επισφάλεια και η προοπτική της μετανάστευσης δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι η προοπτική για τους εργαζόμενους. Η έφοδος στον ουρανό ξεκινά με την διεκδίκηση του αυτονόητου.
* Δικηγόρου Άρτας, μεταπτυχιακός φοιτητής Δίκαιoυ των Επιχειρήσεων και Εργασιακό Δίκαιο ΔΠΘ.
Πηγη: http://analuseto.gr/to-dikeoma-tou-ergazomenou-stin-epischesi-ergasias/
FREE GREECE 